Τσοβόλα δώστα όλα

Η περίφημη φράση  "Τσοβόλα δώστα όλα" βγήκε από τα χείλη του τότε πρωθυπουργού Ανδρέα Παπανδρέου, σε προεκλογική συγκέντρωση του ΠΑΣΟΚ το 1989, στο Περιστέρι και χαρακτήρισε μία ολόκληρη πολιτική πρακτική, εκ μέρους του ιστορικού ηγέτη του ΠΑΣΟΚ.

 

Για να καταλάβουν οι νεότεροι και να θυμηθούν οι παλιότεροι το νόημα της φράσης, σας παρουσιάζουμε μία σύντομη αναδρομή στα γεγονότα της δεκαετίας του 1980-1990, η οποία πολιτικά, κοινωνικά και οικονομικά σφραγίστηκε από την άνοδο του ΠΑΣΟΚ στην εξουσία.

 

Το ΠΑΣΟΚ γίνεται κυβέρνηση το 1981 και βάζει τέλος σε μία μακρόχρονη περίοδο, που την Ελλάδα κυβερνούσαν κόμματα της δεξιάς ( και βέβαια είχαμε και την επτάχρονη δικτατορία 1967-1974).

 

Με υπουργούς Εθνικής Οικονομίας τους Απόστολο Λάζαρη στην αρχή και τον Γεράσιμο Αρσένη (φωτό) στην συνέχεια, το ΠΑΣΟΚ έδωσε μεγάλες αυξήσεις στους μισθωτούς, οι οποίες όμως συρρικνώθηκαν αμέσως από τα ογκώδη μεγέθη του πληθωρισμού της εποχής, μεγέθη που ξεπερνούσαν το 20%! 

 

Παράλληλα κρατικοποίησε όλες σχεδόν τις προβληματικές επιχειρήσεις, και προχώρησε σε εκατοντάδες χιλιάδες προσλήψεις στο δημόσιο, ενώ έδωσε επιπλέον συντάξεις σε αρκετές κατηγορίες συνταξιούχων (αγωνιστές εθνικής αντίστασης, αναπήρους κλπ).

 

Η τακτική αυτή των αλόγιστων ( κατά πολλούς) απαραίτητων (κατά άλλους, σε ένα βασανισμένο λαό) παροχών οδήγησε σε κραχ. Το καλοκαίρι του 1985, αμέσως μετά τις δεύτερες νικηφόρες εκλογές για το ΠΑΣΟΚ, ο τότε διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδας Δημήτρης Χαλικιάς ξυπνάει τον Ανδρέα Παπανδρέου.

 

Σε δραματικούς τόνους του αναγγέλλει  ότι το ταμείο του Κράτους έχει μόνο 200.000 δολάρια και το ισοζύγιο πληρωμών κλείνει με έλλειμμα 3,5 δισ.! "Χρεοκοπούμε, Πρόεδρε" ήταν η χαρακτηριστική φράση του Δ. Χαλικιά.  

 

Ακούγοντας τα μαντάτα ο Ανδρέας, αλλάζει άρδην πολιτική περνώντας από την πολιτική των ανεξέλεγκτων παροχών και κρατικοποιήσεων της πρώτης τετραετίας, στην πολιτική της λιτότητας.

 

Ο λεγόμενος "Τσάρος της Οικονομίας"  Γεράσιμος Αρσένης αντικαθίσταται από τον Κώστα Σημίτη (Έναρξη Α΄ περιόδου "Σημίτειας λιτότητας"). Η λιτότητα Σημίτη (1985-1988) ονομάστηκε από την τότε κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ "Σταθεροποιητικό πρόγραμμα της οικονομίας". 

 

Έτσι, οι "ακόμα καλύτερες ημέρες" που υποσχόταν το Κίνημα προεκλογικά μετασχηματίσθηκαν σε περίοδο λιτότητας. Από την "σταθεροποιητική" πολιτική λιτότητας Σημίτη, ένα χρόνο πρίν τις εκλογές του 1989 ο Ανδρέας Παπανδρέου αλλάζει και πάλι τακτική στον τομέα της οικονομίας. 

 

Στην θέση του κ.Σημίτη τοποθετεί τον Δημήτρη Τσοβόλα, και ξεκινάει νέα προεκλογική περίοδο "παροχών", με αποκορύφωμα την ιστορική φράση, στην προεκλογική συγκέντρωση στο Περιστέρι, "Τσοβόλα δώστα όλα". 

 

Χαρακτηριστικό παράδειγμα της πολιτικής που ακολουθήθηκε, αποτελεί το γεγονός ότι μόνο τον τελευταίο μήνα της προεκλογικής περιόδου του 1989, η κυβέρνηση προχώρησε στον διορισμό 180.000 ατόμων στο δημόσιο, λαμβάνοντας παράλληλα πλήθος δανείων απο χρηματοπιστωτικά ιδρύματα του εξωτερικού.

 

Πολλοί πολιτικοί μίλησαν τότε και μιλούν ακόμη, για κοινωνική πολιτική, που είχε στόχο να ανακουφίσει τα μεσαία και κατώτερα στρώματα των Ελλήνων. 

 

'Αλλοι όμως, μεταξύ των οποίων και Ευρωπαίοι οικονομολόγοι και πολιτικοί, τονίζουν ότι τότε μπήκαν οι σαθρές βάσεις τους ελληνικού οικονομικού οικοδομήματος.

 

Σε συνδυασμό με τα λάθη των κυβερνήσεων, που ακολούθησαν, φτάσαμε σήμερα στο σημείο η Ελλάδα να έχει ένα θηριώδες εξωτερικό χρέος, η χώρα να απειλείται με χρεωκοπία και σημαντική μερίδα των πολιτών να έχει φτάσει σε απόγνωση.