Πώς μπορεί κάποιος να οδηγηθεί στην αυτοκτονία;

Η οικονομική κρίση, που τα τελευταία χρόνια μαστίζει τη χώρα και έχει οδηγήσει πολλούς ανθρώπους στην ανέχεια και στην εξαθλίωση, είναι πλέον μέρος της καθημερινότητάς μας. Η πιο τραγική συνέπεια του οικονομικού αδιεξόδου είναι η αυτοκτονία, ένα φαινόμενο που αυξάνεται ραγδαία στη χώρα μετά τον ερχομό της κρίσης.

Ερευνα που έγινε πρόσφατα, αναφέρει ότι τη διετία 2009-2011 πραγματοποιήθηκαν 1750 περίπου απόπειρες αυτοκτονίας. Στην Εύβοια τα περιστατικά που έχουν καταγραφεί είναι πάρα πολλά (μόνο την τρέχουσα εβδομάδα, τρεις άνθρωποι έβαλαν τέλος στη ζωή τους) και η τοπική κοινωνία είναι συγκλονισμένη.

Το egnomi.gr θέλοντας να καταγράψει την εμπεριστατωμένη άποψη ενός ειδικού, επισκέφτηκε το γραφείο του ψυχολόγου Παναγιώτη Ζαζάτη και έμαθε όλα όσα θα θέλατε να ξέρετε για το λεγόμενο απονενοημένο διάβημα.

1) egnomi.gr: Ποιοι είναι συνήθως οι λόγοι που οδηγούν στην αυτοκτονία;

Παναγιώτης Ζαζάτης: Ο κυριότερος λόγος που μπορεί να οδηγήσει κάποιον στην αυτοκτονία είναι η κατάθλιψη.

2) Μπορεί ένα άτομο που δεν έχει παρελθόν ψυχικών διαταραχών να οδηγηθεί σε μία τέτοια απόφαση; Δηλαδή, πόσο κοντά στην απόπειρα βρίσκονται οι, όπως τους αποκαλούμε, "φυσιολογικοί" άνθρωποι;

Μπορεί να οδηγηθεί ένας φυσιολογικός άνθρωπος στην αυτοκτονία, αλλά όχι από τη μία μέρα στην άλλη. Συνήθως, ένας άνθρωπος του οποίου ξαφνικά του τυχαίνει ένα μεγάλο πλήγμα στη ζωή του, όπως ένας σοβαρός τραυματισμός, μία σεξουαλική κακοποίηση, ο θρήνος για την απώλεια ενός αγαπημένου προσώπου, η οικονομική ζημία κ.α, λειτουργεί παρορμητικά στη σκέψη της αυτοκτονίας και δεν το κάνει πράξη.

Η αυτοκτονία για να φτάσει να γίνει προγραμματισμένη, πρέπει το άτομο να υποφέρει από κατάθλιψη και να είναι, ουσιαστικά, αβοήθητο από το περιβάλλον του ή να μην έχει κανέναν στη ζωή για να το υποστηρίξει.

3) Τι ψυχοσύνθεση έχουν τα άτομα που αυτοκτονούν;

Συνήθως οι αυτόχειρες χαρακτηρίζονται από έλλειψη ανοχής στις απογοητεύσεις, χαμηλή αυτοεκτίμηση, αυτοπεριφρόνηση, έντονη δυσκαμψία σκέψης και άλυτες ενδοψυχικές συγκρούσεις. Αυτοί οι παράγοντες δημιουργούν μία προδιάθεση στην αυτοκτονία.

4) Ποιός είναι ο μέσος όρος ηλικίας των ατόμων που αυτοκτονούν;

Τα τελευταία χρόνια, τα περισσότερα κρούσματα αφορούν άνδρες ηλικίας 39 έως 54 ετών.

5) Γιατί τα περισσότερα κρούσματα είναι από άντρες;

Ο άντρας αντιμετωπίζει το πρόβλημα πιο βίαια. Αν αποφασίσει να αυτοκτονήσει θα το κάνει. Στις γυναίκες παρατηρούνται οι περισσότερες απόπειρες αυτοκτονίας, όπου γίνονται με χάπια. Αυτό συμβαίνει, διότι ουσιαστικά δεν θέλουν να δώσουν τέλος στη ζωή τους, θέλουν απλώς να βοηθηθούν από το περιβάλλον τους.

6) Τι θα συμβουλεύατε ως επιστήμονας κάποιον ώστε να μην οδηγηθεί στην αυτοκτονία;

Το βασικότερο που θα έπρεπε να κάνει είναι να απευθυνθεί σε κάποιον ειδικό για να του προσφέρει τη μέγιστη δυνατή βοήθεια. Επίσης, η συναισθηματική έκφραση και η ενδυνάμωση των σχέσεων με το κοινωνικό σύνολο προσφέρουν μια υγιέστερη αλληλεπίδραση με το περιβάλλον.

7) Ο χειμώνας που τώρα διανύουμε είναι εποχή απονενοημένων διαβημάτων; Ποια εποχή σημειώνονται οι περισσότερες αυτοκτονίες;

Παραδόξως, οι αυτοκτονίες είναι συχνότερες την άνοιξη και το καλοκαίρι. Φαίνεται πως σε αυτές τις περιόδους πολλοί αποφασίζουν να κάνουν μία νέα αρχή στη ζωή τους. Αν οι προσδοκίες τους δεν ευοδωθούν τότε η απογοήτευση,δυστυχώς, οδηγεί ορισμένους στην αυτοκτονία.

8) Οι αυτοκτονίες στην Εύβοια έχουν αυξηθεί πολύ τον τελευταίο καιρό. Γνωρίζετε τους λόγους για τους οποίους παρατηρείται αυτό το φαινόμενο στο νόμό μας;

Πρόσφατες μελέτες κατέδειξαν αύξηση των αυτοκτονιών στην Ελλάδα κατά 40%, όποτε καταλαβαίνετε ότι κατά συνέπεια είχαμε αύξηση και στο νομό μας. Η φτώχεια αναπόφευκτα οδηγεί σε ψυχικές διαταραχές και ακολούθως κάποιες φορές στην αυτοκτονία. Ιστορικά αν το πάρουμε, κάθε οικονομική κρίση συνοδεύεται από αύξηση των ατόμων που δίνουν τέρμα στη ζωή τους.

9) Υπάρχει μια φράση που να συμπυκνώνει την πεμπτουσία όσων μας αναλύσατε;

Ναι, θα ήθελα να σας μεταφέρω τη φράση μιας Γαλλίδας συγγραφέα και ψυχαναλύτριας, της  Άναϊς Νιν, η οποία είχε πει κάποτε: "Η χειρότερη στιγμή των ασθενών μου ήταν όταν ανακάλυπταν ότι ήταν κύριοι της τύχης τους. Δεν ήταν πια θέμα καλής ή κακής τύχης. Όταν δεν μπορούσαν πια να κατηγορήσουν τη μοίρα, απελπίζονταν". Αν κατανοήσουμε αυτό θα προλάβουμε πολλά δεινά σε προσωπικό και συλλογικό επίπεδο.

*  Για οποιαδήποτε άμεση βοήθεια σε περιπτώσεις αυτοχειρίας λειτουργεί σε 24ωρη βάση η τηλεφωνική γραμμή της αστυνομίας 11012.