ΑΝΔΡΩΝΙΑΝΟΙ ΚΥΜΗΣ: Πετρόκτιστα κτήρια, τοξωτά γεφύρια, ο μύλος του Σαντά και τα Νεραϊδόσπιτα

* Γράφει ο Γιώργος Κοτσής, πρόεδρος Ανδρωνιάνων του δήμου Κύμης - Αλιβερίου.  

Το χωριό Ανδρωνιάνοι βρίσκεται 9 χλμ νοτιοδυτικά της Κύμης και ανήκει διοικητικά στον Δήμο Κύμης – Αλιβερίου.

Για την προέλευση του ονόματος υπάρχουν δύο εκδοχές. Στην πρώτη λέγεται ότι προέρχεται από το όνομα "Ανδρώνες" και "Νάνοι". Το «Νάνοι» είναι κοινό επίθετο πολλών οικογενειών την εποχή της Τουρκοκρατίας και της Φραγκοκρατίας.

Σύμφωνα με την δεύτερη εκδοχή, το χωριό πήρε το όνομα από τον πρώτο οικιστή τον Ανδρώνα. Πιθανόν οι αρχαίοι κάτοικοι να το ονόμασαν Ανδρώνες από τα σπήλαια (άνδρα των γειτονικών βουνών).

Δυτικά του οικισμού απλώνεται το ελατόδασος του Καστροβαλά που καλύπτει τα βουνά Φτεράδα, Εφταό και Οκταό, παραφυάδες του Μαυροβουνίου, που ήταν αφιερωμένο στη θεά Αρτέμιδα. Στην περιοχή βρέθηκαν και πολλά όστρακα κλασικής και ρωμαϊκής εποχής.

Στο βουνό «Εφταός» υπάρχει μεγάλη σπηλιά που φέρει το όνομα Αγία Τριάδα από το ομώνυμο εικόνισμα που υπάρχει εκεί. Η έκταση της σπηλιάς είναι 21×7 μέτρα. Το άνοιγμα της είναι 2 μέτρα περίπου. Η σπηλιά έχει κλίση προς τα κάτω και φέρει πλούσιο σταλακτιτικό διάκοσμο.

Λίγο ψηλότερα μπορείτα να επισκεφτείτε το μοναδικό οροπέδιο της "Βρωμονέρας".

Δυτικά του οικισμού ανασκάφηκε το 1940, από τον αρχαιολόγο Θρεψιάδη, θαλαμοειδής μυκηναϊκός τάφος, που εδραίωσε την ύπαρξη μυκηναϊκού οικισμού. Περιείχε δύο ξίφη με χρυσή επένδυση, χάλκινη αιχμή λόγχης και ένα πριόνι.

Κοντά στους Ανδρωνιάνους στη κατάφυτη περιοχή «Τρίκλινος» υπάρχει ο από χρόνια ερειπωμένος νερόμυλος γνωστός σαν «Μύλος του Σαντά». Έχει διακόψει την λειτουργία του εδώ και πολλά χρόνια. Μέσα στην κατάφυτη αυτή περιοχή ξεπροβάλλουν στον επισκέπτη τα δύο παραδοσιακά τοξωτά γεφύρια που εξασφάλιζαν την επικοινωνία του μύλου με τα διπλανά χωριά. Έχουν κατασκευαστεί και τα δύο στα τέλη του 19ου αιώνα από Ηπειρώτες τεχνίτες (εδώ μπορείτε να δείτε κι άλλα αξιοθέατα του δήμου Κύμης - Αλιβερίου).

Οι Ανδρωνιάνοι ήταν η έδρα των συνεργείων των πετροκτιστάδων, κυρίως Ηπειρωτών, που δούλεψαν παλαιά στην περιοχή.

Στο χωριό διατηρούνται ακόμη πολλά από τα πετρόκτιστα σπίτια και άλλα κτήρια του 19ου αιώνα.

Ο κεντρικός ναός του χωριού, αφιερωμένος στα Εισόδια της Θεοτόκου, χτίστηκε το 1885.

Υπάρχουν πανέμορφα μονοπάτια οδοιπορίας πολλών χιλιομέτρων και διαβαθμισμένης δυσκολίας μέσα σε καταπράσινο τοπίο.

Μπορείτε να δείτε, όπως αναφέραμε παραπάνω το τοξωτό γεφύρι στο “Μύλο του Σαντά” και να απολαύσετε απίστευτες στιγμές χαλάρωσης μέσα στη φύση και τα τρεχούμενα νερά που διασχίζουν το γεφύρι.

Επιπλέον, μπορείτε να επισκεφθείτε παραδοσιακά εξωκλήσια με μοναδική θέα σ' ένα πανέμορφο περιβάλλον (Προφήτης Ηλίας-Αγία Παρασκευή-Άγιος Σπυρίδωνας κι άλλα.)

Στον οικισμό "Δένδρα" μπορείτε να πάρετε μια μικρή γεύση για το πώς οι άνθρωποι των περασμένων αιώνων αλωνίζανε το σιτάρι τους στο “Αλώνι της Σταμάταινας” που διασώζεται μέχρι και σήμερα.

Αξίζει να επισκεφτείτε τα Νεραϊδόσπιτα και την Νεραϊδολίμνη λίγο έξω από τον οικισμό Δένδρα.

Και τέλος να απολαύσετε εδέσματα και γλυκίσματα στα καφενεία και τις ταβέρνες του χωριού.